เมื่อวันอังคารที่ผ่านมา บริษัทเทสลา (NASDAQ:TSLA) ได้จัดประชุมผู้ถือหุ้นประจำปีขึ้นที่แคลิฟอร์เนีย โดยเปิดโอกาสให้นักลงทุนตั้งคำถามกับนายอีลอน มัสก์ ประธานกรรมการบริหารบริษัทฯ เกี่ยวกับปัญหาที่เกิดขึ้นและรับฟังแนวทางการแก้ไขของบริษัท รวมทั้งยังเป็นครั้งแรกที่ประธานกรรมการบริษัทคนใหม่ซึ่งก็คือนายโรบิน เดนโฮล์มได้กล่าวแสดงวิสัยทัศน์เป็นครั้งแรกด้วย นอกจากนี้ที่ประชุมยังได้มีการลงคะแนนเสียงในประเด็นการบริหารอื่นๆ ด้วย
การประชุมในครั้งนี้มีคำถามที่น่าสนใจอยู่ 4 ข้อคือ
1. มีปัญหาทางด้านความต้องการซื้ออย่างไร?
หนึ่งในคำถามที่หลายฝ่ายอยากรู้มาตลอดในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมาก็คือคำถามที่เกี่ยวกับความต้องการซื้อรถของเทสลา ปัจจุบันจากข้อมูลของสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ชี้ให้เห็นว่าเทสลาผลิตรถยนต์มากกว่าจำนวนที่ขายได้อยู่ 23,000 คัน ซึ่งอาจหมายความว่าบริษัทประสบปัญหาในด้านความต้องการซื้อ
จากการลงทุนลงแรงในโครงสร้างพื้นฐานจำนวนหลายพันล้านเหรียญ การที่ตลาดเริ่มมีความสงสัยเกี่ยวกับปริมาณความต้องการซื้อรถของเทสลานั้นย่อมส่งผลกระทบกับหุ้นของบริษัท ซึ่งมัสก์ก็ได้ออกมาแถลงอย่างชัดเจนในวันอังคารที่ผ่านมาว่า
“ผมขอยืนยันอีกครั้งว่าเราไม่มีปัญหาเรื่องความต้องการซื้อในตลาด ไม่ใช่อย่างแน่นอน”
แต่นักลงทุนเคยมีบทเรียนมาแล้วว่าอย่าเชื่อถือคำพูดของมัสก์ให้มากเกินไป
แม้ว่าหุ้นของบริษัทจะฟื้นตัวขึ้นได้ 3% ในช่วงการซื้อขายของวันอังคาร แต่ก็ปรับตัวลง 3.6% ในวันพฤหัสบดีเนื่องจากนักลงทุนยังคงคลางแคลงใจเกี่ยวกับบริษัทอยู่
ความกังวลในปัญหาเกี่ยวกับความต้องการซื้อรถของบริษัทยังคงแสดงให้เห็นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ในรายงานผลการดำเนินงานรายไตรมาสของบริษัท ดังนั้นไม่ว่ามัสก์จะออกมายืนยันรับรองอย่างไร ข้อมูลทั้งหมดก็จะปรากฏออกมาอย่างชัดเจนในรายงานผลประกอบการของบริษัทครั้งต่อไปในเดือนกรกฎาคมอยู่ดี
หุ้นของเทสลาที่น่าจะมีความผันผวนอยู่แล้วนั้นยิ่งน่าจะผันผวนหนักขึ้นกว่าเดิมเมื่อมีการประกาศข้อมูลผลประกอบการออกมา
2. ธุรกิจต่อไปคือเหมืองแร่จริงหรือ?
จากการเปิดเผยของมัสก์ การแสวงหาแหล่งแร่ธาตุอย่าง นิกเกิล, ทองแดงr และลิเธียมซึ่งใช้เป็นส่วนประกอบในการผลิตแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนซึ่งเป็นแหล่งพลังงานสำคัญของรถยนต์ไฟฟ้าของเทสลาก็ยังเป็นสิ่งที่มีความท้าทายของบริษัทเป็นอย่างมากในขณะนี้ เนื่องจากทำให้บริษัทมีข้อจำกัดในการขยายกำลังการผลิต ซึ่งในขณะนี้เทสล่าก็เริ่มผลิตแบตเตอรี่เองส่วนหนึ่งโดยอาศัยโรงงานในเนวาด้าเพื่อช่วยให้จำนวนการผลิตรถยนต์เป็นไปตามเป้าหมาย
แต่แบตเตอรี่ของรถยนต์ไฟฟ้าจำเป็นต้องใช้แร่ธาตุต่างๆ ประกอบกัน มัสก์เปิดเผยเมื่อวันอังคารว่าได้วางแผนว่าจะ ขยายไปทำธุรกิจเหมืองแร่ด้วย โดยเขาอ้างว่าหากบริษัทสามารถผลิตแบตเตอรี่เองได้ “เทสล่าก็อาจจะขยายไปทำธุรกิจเหมืองแร่ด้วย แต่ก็ยังไม่แน่นอน”
บริษัทเทสลามีความเชี่ยวชาญในการพัฒนาธุรกิจแบบแนวดิ่ง กล่าวคือมีความสามารถในการผลิต บริการ และซ่อมแซมรถยนต์ของตนได้เองทั้งหมด ผลประโยชน์ทางการเงินที่จะได้รับจากการพัฒนาธุรกิจในรูปแบบนี้ยังไม่ชัดเจน แต่ก็อาจจะเหมาะสมกับแนวความคิดของบริษัทที่ต้องการจะควบคุมกระบวนการผลิตและขนส่งทุกอย่างให้เสร็จสิ้นด้วยตัวเองทั้งหมด และอาจจะดูแปลกไปสักหน่อยที่มัสก์วางแผนที่จะควบคุมธุรกิจในห่วงโซ่อุปทานของบริษัทส่วนนี้อีก
3. การทำให้รถยนต์สามารถขับเคลื่อนเองได้โดยอัตโนมัติจะเกิดขึ้นเมื่อใด?
เทสลาได้จัดการประชุม “วันนักลงทุนรถยนต์” ขึ้นในช่วงปลายเดือนเมษายนที่ผ่านมา โดยภายในงานจะแสดงให้เห็นถึงความพยายามในการพัฒนารถยนต์ที่ควบคุมการขับขี่เองโดยอัตโนมัติของเทสลา รวมทั้งรถแท็กซี่อัตโนมัติ (robotaxi) อีกด้วย
มัสก์เปิดเผยว่า ผู้เป็นเจ้าของรถเทสลาจะสามารถสัมผัสประสบการณ์รถยนต์ที่ขับขี่โดยอัตโนมัติที่ควบคุมโดยคนขับได้ภายในสิ้นปี 2019 ซึ่งหมายความว่ารถยนต์ดังกล่าวจะควบคุมการขับขี่ให้โดยอัตโนมัติ แต่ผู้ขับขี่ยังจำเป็นจะต้อง “ช่วยควบคุม” การทำงานของระบบอยู่ ส่วนรถยนต์ที่สามารถควบคุมการขับขี่โดยอัตโนมัติได้ทั้งหมดโดยไม่ต้องอาศัยคนขับนั้นจะพร้อมให้ใช้งานได้ "ในช่วงปีหน้า" โดยในขณะนี้กำลังรอการอนุมัติทางด้านกฎหมายอยู่
ในช่วงการถามตอบปัญหาของการประชุมเมื่อวันอังคารที่ผ่านมานั้น มัสก์ถูกตั้งคำถามเกี่ยวกับฟีเจอร์การเรียกรถอัตโนมัติ ซึ่งเป็นการเรียกรถให้ไปยังสถานที่ที่ต้องการ เช่น ให้รถออกจากจุดจอดไปยังที่ที่คนขับรออยู่ ซึ่งคำถามนี้เคยถูกถามเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2018 และตอนนั้นมัสก์เคยตอบไว้ว่าน่าจะใช้เวลาในการพัฒนาไม่เกิน 6 สัปดาห์ ซึ่งผู้ถามคำถามนี้เปล่าติติงมัสก์ว่าไม่รักษากรอบเวลาตามที่พูด แต่มัสก์ก็ได้ตอบกลับไปว่า "บางครั้งในเรื่องของเวลาผมก็มองโลกในแง่ดีเกินไปบ้าง คุณก็น่าจะรู้"
นอกจากนี้ยังได้ชี้แจงความคิดเห็นก่อนหน้านี้ของเขาที่ว่าเทสล่าจะทำรถแท็กซี่อัตโนมัติให้ได้ 1 ล้านคันภายในปี 2020 เพิ่มเติมว่าเขาหมายถึงถ้าเจ้าของรถเทสลาอัพเกรดระบบคอมพิวเตอร์ในรถได้ครบทุกคน เมื่อถึงเวลานั้นบริษัทก็คงจะผลิตรถที่สามารถควบคุมการขับขี่ได้โดยอัตโนมัติได้ถึง 1 ล้านคัน
4. ผู้มีส่วนได้เสียของบริษัทมีอำนาจน้อยลงหรือไม่?
หนึ่งในข้อเสนอที่มีการออกเสียงลงคะแนนในที่ประชุมเมื่อวันอังคารที่ผ่านมา คือข้อเสนอให้ลดระยะเวลาการดำรงตำแหน่งสมาชิกคณะกรรมการบริหารลงจาก 3 ปีเป็น 2 ปี และอนุญาตให้เสียงข้างมากสามารถอนุมัติประเด็นการบริหารของบริษัทได้แทนการใช้เสียง 2 ใน 3 ของจำนวนหุ้นที่มีทั้งหมดซึ่งเป็นวิธีที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน
การเปลี่ยนแปลงทั้งสองอย่างดังกล่าวนั้นเกิดขึ้นหลังจากที่มีการเปิดเผยผลประกอบการของบริษัทต่อคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ครั้งล่าสุด โดยในปัจจุบัน มัสก์ถือหุ้นของเทสลาอยู่ประมาณ 20% ซึ่งทำให้เขามีอำนาจในการตัดสินใจสูงกว่าคนอื่น
ข้อเสนอทั้งสองได้รับการอนุมัติ 99% จากการลงคะแนนโหวตของผู้ถือหุ้นทั้งหมด แต่เนื่องจากมีเสียงไม่เกิน 2 ใน 3 ดังนั้นข้อเสนอทั้งคู่จึงไม่ผ่านการอนุมัติ ยังคงไม่มีใครเข้าใจว่า หากมัสก์ต้องการร่วมลงคะแนนโดยที่ทราบอยู่แล้วว่าผลที่ออกมาผู้ถือหุ้นไม่มีทางที่จะเอาชนะเสียงของเขาได้ เขาจะต้องการเสียงของผู้ถือหุ้นไปทำไม
บทสรุป
มัสก์มีการวางแผนในการนำเสนอโดยรวมเป็นอย่างดีและนักลงทุนก็ยอมรับฟังในความคิดเห็นของเขา แม้ว่าหุ้นของบริษัทจะร่วงลงไป 37% นับตั้งแต่ต้นปีที่ผ่านมา สไตล์ของเทสลาและมัสก์มักจะมีคำพูดที่ฟังดูดี แต่ตัวเลขและกำหนดเวลามักจะไม่เป็นไปตามที่พูด นักลงทุนจึงต้องรอจนกว่าจะมีรายงานผลประกอบการในไตรมาสที่ 2 ออกมาก่อนจึงจะประเมินได้ว่าธุรกิจนี้จะดำเนินต่อไปในทิศทางใด